محاسبه قطر میلگرد و روش های اندازه گیری آن

از جمله مصالح بااهمیت و ارزشمند در ساختن هر ساختمانی، میلگرد است که تقریبا همه می‌دانند با بالا رفتن قیمت این محصول هزینه ساختمان نیز بیشتر می‌شود. این محصول، فولادی است که جهت جبران مقاومت کششی زیرین بتن مورداستفاده قرار می‌گیرد و مانند یک سیم ضخیم است. میلگرد مدل‌های گوناگونی دارد از جمله ساده، آج‌دار و کلاف، آلیاژی و … . هریک از این دسته‌بندی‌ها نیز زیر دسته‌ی مخصوص به خود را دارند. محاسبه وزن و قطر میلگرد همراه با سایز‌ها و مقدار مصالح ساختمانی از قدم‌های اولیه پروژه حساب می‌شود.

محاسبه دقیق متریال آهنی و فولادی در یک سازه فلزی کمک بسیاری به استاندارد ساختمان‌ها می‌کند. برای محاسبه قطر میلگرد چندین راه موجود است که فرمول قطر میلگرد و استفاده از ابزارهای اندازه‌گیری قطر میلگرد از بااهمیت‌ترین روش‌ها هستند. در این مقاله قصد داریم به چگونگی محاسبه قطر میلگرد و یا اندازه‌گیری آن توسط ابزارهای اندازه‌گیری بپردازیم.

شرکت بازرگانی پولاد انواع میلگرد را در ابعاد مختلف و متناسب با نیاز شما عرضه می‌کند. برای اطلاع از قیمت میلگرد و دریافت مشاوره رایگان، می‌توانید با شماره‌های درج شده در سایت تماس بگیرید.

انواع میلگرد

پیش از اینکه به مرحله اندازه گیری میلگرد برسیم، باید با انواع آن و محل کاربرد هر کدام آشنایی داشته باشیم. همانطور که پیش‌تر هم اشاره کردیم، میلگرد نیز مانند ورق استیل استنلس در انواع متنوع تولید می شود که در ادامه شما را با انواع آن ها آشنا خواهیم کرد.

میلگرد ساده

به میلگردهایی که سطحی صاف و بدون آج دارند، میلگرد ساده گفته می‌شود. این مدل میلگرد را می توان در سایز 6 تا 50 میلی متر آماده کرد. قابلیت انعطاف پذیری زیاد، این مدل میلگرد را برای به کار بردن در ساختمان سازی، خودرو سازی، تهیه زیربنا در جاده و بزرگراه و … به انتخابی خوب تبدیل کرده است. قیمت میلگرد ساده برای ساخت سازه های سنگین اصلا مناسب نیست.

میلگرد آجدار

یکی از انواع میلگردهای پرکاربرد در ساختمان سازی، میلگرد آجدار است. نام این میلگرد به دلیل وجود فرورفتگی‌های روی سطح آن گذاشته شده است. این فرورفتگی ها علت اصلی مقاومت زیاد در میلگرد آجدار هستند. این محصول هم در سایزهای 6 تا 50 میلی متری ساخته می شود. میلگرد آجدار یکی از موارد اصلی در ساخت سازه های بتنی است. میلگرد آجدار در تولید پل، ایستگاه اتوبوس، ساختمان های بزرگ، برج ها و …. کاربرد دارد. این محصول یکی از بهترین انواع میلگردها برای افزایش مقاومت ساختمان در مقابل زلزله است.

میلگرد اروپایی

مدلی از میلگرد که در اکثر مواقع با منگنز ساخته شده و می تواند به راحتی خم شود، میلگرد اروپایی گفته می‌شود. به دلیل ویژگی خم شدن راحت، مهندسان به هیچ وجه از این میلگرد برای ساخت خانه در مناطق زلزله خیز و طوفان خیز استفاده نمی‌کنند.

میلگرد سیاه

این محصول ساخته شده از عناصری همچون: کربن، سیلیسیم، منگنز، فسفر و گوگرد است. میلگرد سیاه گزینه‌ای مناسب برای ساختمان سازی در مناطقی با آب و هوای مرطوب است.

میلگرد فایبرگلاس

این میلگرد محکم‌ترین میلگرد در مقابل خوردگی و زنگ زدگی است. از این میلگرد برای شرایطی که الزام زیرساخت قوی و مستحکم وجود دارد، استفاده می کنند. از جمله موارد کاربرد این محصول می توان به آرماتور بندی کف پارکینگ، سالن های بزرگ و صنعتی اشاره کرد. این میلگرد را می توان در سایز 4 تا 40 میلی متر تولید کرد.

میلگرد با پوشش اپوکسی

این میلگرد در اصل میلگرد سیاه است که لایه اپوکسی بر سطح آن قرار می‌گیرد. رنگ این میلگردها تاحدودی به سبز مایل است. میلگردهای اپوکسی، گران قیمت‌ترین میلگردهای موجود در بازار هستند. این میلگرد به دلیل وجود پوشش اپوکسی مقاومت بسیار زیادی در مقابل خوردگی دارد. از این میلگرد برای ایجاد پل، سازه های دریایی، ساختمان ها و بناها و ساخت انواع پارکینگ ها استفاده می شود.

میلگرد گالوانیزه

یک نوع دیگر از میلگردهای بسیار مستحکم که بیشتر در ساختمان سازی به کار می‌رود، میلگرد گالوانیزه است. این میلگرد هم از دیدگاه قیمت، گران قیمت‌تر از مدل‌های دیگر است. مقاومت زیاد این نوع میلگرد در مقابل زنگ زدگی از خواص های مهم آن است. پوشش گالوانیزه این محصول مقاومت بالاتری در مقایسه با نوع اپوکسی دارد.

استاندارد میلگرد

یکی دیگر از مواردی که پیش از اندازه گیری میلگرد باید از آن اطلاع داشته باشید، استانداردی است که کشور ما برای تولید آن قرار داده است. این استاندارد در هر کشور مختلف است. در کشور ایران میلگردهای تولیدی در سه گروه قرار می گیرند.

میلگرد (S240) A1: اگر بخواهیم از میلگرد A1، تعریفی داشته باشیم می‌شود گفت که میلگرد ساده‌ای است که اصلا آجی بر روی سطح آن وجود ندارد. این نوع میلگرد به طور کلی با نام میلگرد داکتیل نیز شناخته می‌شود.

میلگرد A2 (S340): یکی از انواع میلگردهای آجدار است که آج آن به صورت مارپیچ از ابتدا تا انتهای درازای میلگرد، ادامه پیدا می‌کند و در هیچ کجا قطع یا متوقف نشده است. این مدل میلگردها به دلیل شکل ظاهری که دارد، با عنوان میلگرد با آج مارپیچ ساده نیز شناخته می‌شوند.

میلگرد A3 (S400): تنش تسیم ۴۰۰۰ کیلوگرم بر سانتی‌متر مربع و علاوه بر آن تنش نهایی ۶۰۰۰ کیلوگرم بر سانتی‌متر مربع است و به‌عنوان میلگرد خشک یا تر از آن نام برده  می‌شود که مناسب عملیات ساختمانی بوده و عمدتا به‌ صورت آج جناقی می‌باشد.

میلگرد (S500) A4: براساس استاندارد 3132 ملی ایران، میلگرد A4  که با نام آج 520 و 500 نیز شناخته می‌شود، از نوع آجدار مرکب می‌باشند. بدین شکل که آج‌های عرضی دوکی شکل در دو طرف آج طولی و به‌ صورت چهار نیم مـارپیچ بـه شـکل هفت و هشت و با زاویه‌ی 35 درجه یا 75 درجه می باشد.

نحوه محاسبه قطر میلگرد

اگر سال ها در حوزه ساخت و ساز فعال بوده اید یا مهندس هستید و تجربه کاری زیاد دارید در اولین لحظه دیدن میلگرد قادر هستید قطر آن را تشخیص دهید. ولی  اگر مهندسی کم تجربه هستید یا به تازگی در این حرفه وارد شده اید نمی توانید به صورت چشمی قطر میلگرد را مشخص کنید. برای همین در ابتدای کار لازم است که با دستگاه و ابزار، قطر آن را بسنجید تا به تدریج از نظر سنجش چشمی نیز ماهر شوید.

با اطلاع داشتن از وزن قطعه می‌توان محاسبه قطر میلگرد را به سادگی انجام داد. وزن میلگرد را نیز می‌توانید به کمک ابزار محاسبه آنلاین وزن آهن به دست آورید. در صورت داشتن وزن میلگرد با فرمول زیر می‌توان قطر میلگرد را محاسبه کرد:

W=(d^2×π)/4×7850×L

• W وزن میلگرد (کیلوگرم)
• d قطر میلگرد (متر)
• L طول یک متر میلگرد

1. وزن میلگرد برحسب کیلوگرم بر متر است و جهت تبدیل شدن به (کیلوگرم) آن را در یک L (طول یک متر میلگرد) ضرب می‌کنیم.
2. واحد اندازه‌گیری قطر میلگرد بر حسب میلی‌متر است ولی در این فرمول برای یکسان شدن تمام واحدهای قطر میلگرد را بر 1000 تقسیم می‌کنیم تا به متر تبدیل شود.

جدول قطر و وزن میلگرد

جدول قطر میلگردها و وزن آن در دودسته بندی طول و شاخه به شکل زیر می‌باشد:

ردیف	قطر اسمی به میلی­متر	وزن به طول کیلوگرم به متر	وزن یک شاخه 12 متری کیلوگرم
1	8	0.395	4.75
2	10	0616	7.4
3	12	0.888	10.65
4	14	1.21	14.5
5	16	1.56	18.7
6	18	2	24
7	20	2.47	29.6
8	22	2.98	35.7
9	25	3.8	45.6
10	28	4.83	58
11	32	6.31	75.7

 

وسایل انداره گیری قطر میلگرد 

قطر میلگرد را می‌توان با وسایل مختلفی اندازه‌گیری کرد که در که در این بخش به آن می‌پردازیم.

اندازه‌گیری قطر میلگرد با استفاده از ریسمان

با طناب یا کاموا نیز می‌شود قطر میلگرد را اندازه‌گیری کرد. لازم است که طناب یا کاموایی را در قطر محیط میلگرد بچرخانید و محل برخورد دو سر کاموا را نشانه‌گذاری و بعد با باز کردن آن قطر میلگرد را به وسیله متر اندازه‌گیری کنید.

اندازه‌گیری قطر میلگرد با کولیس

یکی از دقیق ترین وسایل جهت اندازه گیری قطر این محصول کولیس است. این وسیله شبیه به آچار فرانسوی است که بر روی دسته اش یک خط کش بادقت بالا وجود دارد و سر این ابزار یک لبه چاقویی شکل هست که جهت اندازه گیری دقیق قطر هسته، میله های شیاردار که همان نوع آج دار نامیده می‌شوند به کار می‌رود. برای استفاده از این دستگاه ابتدا لازم است دو مفهوم قطر اسمی برای هر کدام از میلگرد ساده یا میلگرد آجدار را تعریف کرد.

قطر اسمی میلگرد ساده در برگه شناسایی قطعه نوشته می شود و معادل قطر دایره ایست که مساحت آن برابر با مساحت مقطع عرضی میلگرد است. قطر اسمی میلگرد آجدار بسته به مدل آن به سه گروه تقسیم می شود. این دسته بندی شامل قطر اسمی، قطر زمینه ای که آج را در نظر نمی گیرند و قطر خارجی که فقط آج را در نظر می گیرند، است. برای مثال میلگرد 16 ذوب آهن شامل این موارد می شود، قطر اسمی 16، قطر زمینه ای 15، قطر خارجی 18.

اگر محصول ما از نوع ساده 240 باشد قطر آن میان 8 تا 28 میلی متر شاخه ای و 8 تا 16 میلی متر کلاف است که این محصول را در تناژ 1.5 الی 2 تن بسته بندی می نمایند. در جدول زیر قطر میلگردهای آجدار را با استاندارد مختلف بررسی کرده‌ایم.

ردیف	نوع میلگرد	قطر	کلاف
1	آج دار A2 -340	8 تا 16 میلی‌متر	1.5 تا 2 تن بسته‌بندی می‌شود
2	آج دار A2 -350	8 تا 16 میلی‌متر	1.5 تا 2 تن بسته‌بندی می‌شود
3	آج دار A3-400	8 تا 32 میلی‌متر	8 تا 16 میلی‌متر به صورت کلاف 1.5 تا 2 تن بسته‌بندی می‌شود
4	آج دار A3-420	8 تا 32 میلی‌متر	8 تا 16 میلی‌متر به صورت کلاف 1.5 تا 2 تن بسته‌بندی می‌شود
5	آج دار A4-500	8 تا 32 میلی‌متر شاخه‌ای	–
6	آج دار A4-520	8 تا 32 میلی‌متر شاخه‌ای	–

 

اندازه‌گیری قطر میلگرد با شابلون

جهت اندازه گیری قطر این کالا می توان از شابلون میلگرد استفاده کرد که ساخته شده برای این کار هستند یا می توانیم خودمان درست کنیم. این شابلون شبیه یک قیچی باز است که اندازه آرماتور را نمایش می دهد.

تشخیص سایز میلگرد با کمک گیج اندازه گیری

گیج اندازه گیری یکی دیگر از وسیله‌های مناسب جهت اطلاع از سایز دقیق میلگرد است. این محصول که برای تشخیص اندازه میلگردهای آجدار به بازار وارد شده، می‌تواند اندازه قطر را از 12 تا 28 میلی متر به محاسبه گر نشان دهد. این کالا که با اسم دقیق “گیج اندازه گیری میلگرد” در بازار وجود دارد یکی از زیرمجموعه‌های شابلون میلگرد است. به شکل کلی این کالا را با استفاده از فولاد ضد زنگ می سازند.

اندازه‌گیری قطر میلگرد با آچار فرانسه

دهانه آچارفرانسه را بازکنید و آرماتور را درون دهانه آن بگذارید و سایز آن را با متر اندازه‌گیری کنید. استفاده از آچارفرانسه برای اندازه‌گیری میلگرد روش راحتی است، به این دلیل که تقریباً در هر پروژه ساختمانی آچار فرانسه موجود است. اگر کولیس در دسترستان نبود، می‌توانید از آچار فرانسه استفاده کنید. این راهکار، شما را در محاسبه وزن میلگرد هم جلو می‌اندازد.

استفاده از بندهای انگشت

در شرایطی که اندازه گیری سایز میلگرد چندان حساس نیست می‌شود از بندهای انگشت نیز استفاده کرد. اما این را باید از قبل تعیین کرده باشید که کدام بند انگشت مرتبط به کدام میلگرد است. البته این کار در هنگامی که حتی یک میلیمتر هم برای شما پراهمیت است دقیق نمی باشد.

جدول اشتال میلگرد

پارامترهای هندسی میلگرد برای گرداوری جدول اشتال میلگرد عبارتند از u^2، w1، G، Flache و d

U2	W1	G	Flache	d
cm2/m	cm3	kg/m	cm2	mm
۳۱۴	۰٫۰۹۸	۰٫۶۱۷	۰٫۷۸۵	۱۰
۳۷۷	۰٫۱۷۰	۰٫۸۸۸	۱٫۱۳	۱۲
۴۰۸	۰٫۲۱۶	۱٫۰۴	۱٫۳۳	۱۳
۴۴۰	۰٫۲۶۹	۱٫۲۱	۱٫۵۴	۱۴
۴۷۱	۰٫۳۳۱	۱٫۳۹	۱٫۷۷	۱۵
۵۰۳	۰٫۴۰۲	۱٫۵۸	۲٫۰۱	۱۶
۵۶۵	۰٫۵۷۳	۲٫۰۰	۲٫۵۴	۱۸
۵۹۷	۰٫۶۷۳	۲٫۲۳	۲٫۸۴	۱۹
۶۲۸	۰٫۷۸۵	۲٫۴۷	۳٫۱۴	۲۰

 

• پارامتر U^2، سطح روکش است که برای هر پروفیلی هر مقدار این عدد کمتر باشد، به همان میزان سطح نازکتری از روکش جهت مقاومت در برابر آتش سوزی مورد نیاز است.
• پارامتر W، همان گشتاور مقاوم می‌باشد، از آن جهت تخمین مقاومت پروفیل مورد نظر، در مقابل تنش برشی استفاده می‌شود.
• پارامتر G، وزن هر متر از میلگرد است، به این شکل که بر اساس سایر پارامترهای جدول اشتال می‌توان وزن میلگرد را حساب کرد، به این پارامتر “طول دقیق” هم گفته می‌شود.
• پارامتر d، قطر یا سایز میلگرد است که فاکتوری اساسی در جدول اشتال و وزن میلگرد به حساب می‌آید.
• پارامتر flache، این پارامتر در جدول اشتال میلگرد با واحد مترمربع وجود دارد و مشخص کننده سطح میلگرد در طول یک متر آن است.

اهمیت اندازه‌گیری قطر میلگرد در سقف

یکی از کاربردهای میلگرد استفاده در سقف است، برای ایجاد سقف بتنی، تیرچه بلوکی و غیره از میلگرد استفاده می‌شود. در این زمان است که اهمیت قطر آرماتور در محاسبات چندبرابر می‌شود. کمترین قطر میلگردهای استفاده شده در سقف تیرچه بلوک از مدل 6 میلی‌متر است. بیشترین فاصله میان دو میلگرد افت و حرارتی در هر دو راستا نیز 25 سانتی‌متر است. لازم است که برای اندازه‌گیری قطر میلگرد استفاده‌شده در سقف، با دو نوع میلگرد آشنا شوید:

• میلگرد ممان منفی
• میلگرد حرارتی

اگر دهانه تیرچه‌هایی که در سقف به‌کار‌می‌برید، ساده باشد و مقدار لنگر در قسمت تکیه‌گاه صفر باشد، به خاطر یکپارچه بودن دال بتنی مقداری لنگر منفی ایجاد می‌شود. معمولاً برای خنثی کردن لنگر منفی ایجادشده در بخش بالای دال، از میلگردهای 8 تا 14 استفاده می‌کنند تا نیروی کششی مناسب را در دال بتنی تحمل کنند. به مجموعه کارهایی که برای تحمل لنگر انجام می‌دهند، «ممان منفی» گفته می‌شود.

در همین شرایط میلگردهایی که در بخش تیرچه به کار می‌روند، توان تحمل لنگر را ندارند و به همین دلیل برای ایجاد قدرت تحمل کششی از لنگر منفی در تکیه‌گاه‌ها استفاده می‌شود. به طور معمول سایز قطر میلگرد تیرچه بیشتر و یا برابر 16 و همچنین قطر میلگرد کششی که در سقف بکار می‌رود بیشتر یا مساوی 8 میلی‌متر برآورد می‌شود. همچنین قطر میلگردهای مدل عرضی بر اساس نوع سازه و میزان استحکام لازم از 5 تا 10 میلی‌متر می‌تواند تفاوت داشته باشد.

جمع بندی

بکار بردن میلگرد با قطر مناسب برای استحکام بخش‌های متنوع ساختمان ضروری است. یکی از دقیق‌ترین راهکارهای محاسبه قطر میلگرد، استفاده از فرمول قطر میلگرد است که دقیق‌ترین عدد را به محاسبه‌گر می‌دهد. در این مقاله با مفهوم قطر اسمی میلگرد آشنا شدید و روش‌های دقیق اندازه‌گیری قطر میلگرد مانند روش فرمول و استفاده از ابزارهایی مانند کولیس، شابلون، آچار فرانسه و … را شناختید.

برای خرید انواع میلگرد اطلاع از قیمت به روز آن‌ها می‌توانید با شماره‌های موجود در سایت تماس بگیرید. کارشناسان شرکت بازرگانی پولاد می‌توانند به تمام سوالات شما در مورد میلگرد استیل ضد زنگ، میلگرد ساده و قیمت میلگرد آجدار پاسخ دهند.

سوالات متداول

کاربردهای میلگرد شامل چیست؟

در سقف، تیرچه بلوکی و … از آن استفاده می کنند.

با چه روش هایی قطر میلگرد را اندازه گیری می کنند؟

با ریسمان، کولیس، شابلون، گیج، آچار فرانسه و بندهای انگشت قطر میلگرد را اندازه گیری می کنند.

در ایران استاندارد میلگرد شامل چیست؟

در ایران استاندارد میلگرد شامل میلگرد A3، A2، A1 و A4 است.